TCVN 4054 : 2005 là văn bản thay thế tiêu chuẩn TCVN 4054 : 1998. TCVN 4054 : 2005 là văn bản do Tiểu ban Kỹ thuật Tiêu chuẩn TCVN/TC98/SC2 Công trình giao thông đường bộ chính thức biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thông qua xét duyệt, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành cuối cùng. Tiêu chuẩn thiết kế đường ô tô cần xem xét cẩn thận vì quy mô và tính chất cần khá nhiều lưu ý.
Phạm vi áp dụng
Tiêu chuẩn này đưa ra quy định các yêu cầu về thiết kế xây dựng mới, cải tạo và nâng cấp các tuyến đường ô tô. Các đường chuyên dụng như: đường cao tốc, đường đô thị, đường công nghiệp, đường dành cho lâm nghiệp và các loại đường khác được thiết kế theo các tiêu chuẩn ngành riêng biệt. Có thể áp dụng các cấp xây dựng đường thích hợp trong tiêu chuẩn này khi thiết kế đường giao thông nông thôn.
Khi tiến hành thiết kế đường ô tô có liên quan mật thiết đến các công trình khác như đường sắt, thuỷ lợi, hoặc khi đường ô tô có tuyến đi qua các vùng dân cư, đô thị, các khu di tích về văn hoá, lịch sử… Ngoài việc áp dụng theo bộ tiêu chuẩn này phải tuân theo các quy định hiện hành khác được quy định bởi Nhà nước về các công trình đó.
Trong trường hợp yêu cầu thiết kế đặc biệt có thể áp dụng các chỉ tiêu kỹ thuật của tiêu chuẩn khác nhưng phải qua quá trình phân tích kinh tế – kỹ thuật. Các đoạn đường sử dụng được tính toán theo các chỉ tiêu kỹ thuật khác nêu trên nên được thiết kế một cách tập trung, không phân tán suốt tuyến xây dựng và tổng chiều dài các đoạn đường này không vượt hơn 20 % chiều dài của tuyến thiết kế.
Quy định chung của tiêu chuẩn thiết kế đường ô tô
Yêu cầu thiết kế
Khi thiết kế đường ô tô là không chỉ tuân theo đầy đủ các quy định cơ bản trong tiêu chuẩn này, mà phải nghiên cứu một cách toàn diện để có một tuyến đường đảm bảo an toàn, hiệu quả và định hướng phát triển tương lai bền vững, lâu dài.
Phải phối hợp vận hành tốt các yếu tố của tuyến đường: bình đồ, mặt cắt dọc, mặt cắt ngang đường và tận dụng lợi thế địa hình để tạo nên một tuyến đường đều đặn trong không gian, đảm bảo tầm nhìn được thông suốt và ổn định cơ học, nhằm thực hiện các mục tiêu:
– Đáp ứng kịp thời lưu lượng xe phục vụ thích hợp để đảm bảo chất lượng dòng xe được thông hành hợp lý.
– Đảm bảo an toàn ở mức tối đa và thuận tiện cho hầu hết các phương tiện và người sử dụng đường.
- Có hiệu quả tốt về tính kinh tế qua các chỉ tiêu đánh giá khách quan, qua các chi phí về xây dựng công trình và quá trình duy tu bảo dưỡng, qua xem xét chi phí về giá thành vận tải, thời gian vận tải, dự báo tai nạn giao thông.
- Giảm thiểu tối đa các tác động xấu tới môi trường, tạo cân bằng cho hệ sinh thái hợp lý để đường trở thành một công trình xây dựng mới đóng góp tốt cho vẻ đẹp cảnh quan của khu vực.
Đường ô tô cấp cao (cấp I, II và III) tránh đi qua các khu dân cư
Khi thiết kế phải xét tới:
– Sự tiếp nối liên tiếp của đường với các đô thị, nhất là các đô thị lớn.
– Tìm biện pháp cách ly hiệu quả với giao thông địa phương, nhất là đối với đường cấp cao để đảm bảo tính cơ động của hệ thống giao thông. Đường ô tô thiết kế để thực hiện hai chức năng chính là đảm bảo tính: Cơ động, thể hiện ở tốc độ cao, rút ngắn thời gian toàn bộ hành trình và an toàn khi xe chạy; Tiếp cận, xe tới được mục tiêu cuối cùng cần đến một cách thuận lợi. Hai chức năng này hoàn toàn không tương hợp. Vì vậy với các đường cấp cao, lưu lượng lớn, hành trình kéo dài cần khống chế tính tiếp cận để đảm bảo tối đa tính cơ động.
Đường cấp thấp( cấp IV, V, VI) đảm bảo tốt tính tiếp cận
Đối với đường cấp cao phải đảm bảo các yếu tố sau:
– Cách ly hoàn toàn giao thông địa phương với giao thông chạy suốt trên các đường cấp cao.
– Nên lựa chọn tránh các khu dân cư, nhưng phải chú ý đến sự tiếp nối liên tiếp với các đô thị, nhất là các đô thị lớn có yêu cầu giao thông xuyên tâm phục vụ thông thương.
Phải ưu tiên xét tới các phương án đầu tư phân kỳ dựa trên cơ sở phương án tổng thể mang tính lâu dài. Phương án phân kỳ chú trọng việc đầu tư thích hợp với lưu lượng xe cận kỳ nhưng phải là một bộ phận quan trọng của tổng thể, tức là sau này sẽ tận dụng được toàn bộ hay ít nhất là phần lớn các công trình đã xây dựng phân kỳ. Khi thiết kế phải tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế đường và thực hiện phương án phân kỳ nào phải xét đến việc dự trữ đất hỗ trợ dùng cho công trình hoàn chỉnh sau này.
